هیومیک اسید
گیاه برنج یکی از مهم‌ترین و محبوب ترین گیاهانی است که برای رشد مطلوب به عناصر غذایی مهمی همچون؛ آهن، نیتروژن، پتاسیم، منیزیم، فسفر و روی احتیاج دارد و کشاورزان باید با استفاده از کودهای غنی و کامل این املاح را در اختیار گیاه قرار دهند تا رشد آن متوقف نشود.
کود هیومیک اسید یک نوع کود آلی است که از تجزیه مواد گیاهی و حیوانی در طی هزاران سال به دست می‌آید. این کود حاوی ترکیبات آلی پیچیده‌ای به نام‌های هیومیک اسید، فولویک اسید و هیومین است.
کود مغذی اسید هیومیک عملکرد گیاه برنج را تا حدودی بهبود می‌بخشد و سطح ایمنی محصولات در برابر آفات و عوامل بیماری‌زا را نیز افزایش می‌دهد. افرادی که از این کود طبیعی به صورت برنامه‌ریزی شده استفاده کنند، می‌توانند محصولاتی باکیفیت‌تر و خوش طعم‌تر داشته باشند. کودهای هیومیک اسید به بهبود ساختار خاک شالیزارها، افزایش ظرفیت نگهداری آب و مواد مغذی و تسهیل جذب عناصر غذایی توسط ریشه‌های برنج کمک می‌کنند.همچنین، این ترکیبات می‌توانند فعالیت میکروبی در خاک را تقویت کرده و رشد ریشه‌های برنج را تحریک نمایند، که در نهایت به بهبود سلامت و عملکرد برنج منجر می‌شود. دیگر فواید کود هیومیک اسید برای برنج عبارتند از:
1. بهبود ساختار خاک
هیومیک اسید با افزایش تهویه و نفوذپذیری خاک، ساختار خاک را بهبود می‌بخشد و شرایط بهتری برای رشد ریشه‌های برنج فراهم می‌کند.
2. افزایش ظرفیت نگهداری آب
این کود به حفظ رطوبت در خاک کمک می‌کند، که به ویژه در مناطق با دوره‌های خشکی موقت، برای رشد مطلوب برنج حیاتی است.
3. تسهیل جذب عناصر غذایی
هیومیک اسید با افزایش قابلیت دسترسی ریشه‌های برنج به مواد مغذی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم، تغذیه بهتری برای گیاه فراهم می‌کند.
4. تقویت فعالیت میکروبی
این کود فعالیت میکروب‌های مفید خاک را افزایش می‌دهد، که به تجزیه مواد آلی و تامین مواد مغذی برای برنج کمک می‌کند.
5. تحریک رشد ریشه‌ها
هیومیک اسید با تحریک رشد ریشه‌های برنج، سیستم ریشه‌ای قوی‌تر و گسترده‌تری را برای جذب بهتر آب و مواد مغذی ایجاد می‌کند.
6. کاهش استرس‌های محیطی
این کود مقاومت برنج را در برابر تنش‌های محیطی مانند خشکی، شوری و دماهای غیرمطلوب افزایش می‌دهد.
7. افزایش عملکرد محصول
هیومیک اسید با بهبود شرایط رشد و تغذیه گیاه، به افزایش کمیت و کیفیت محصول برنج کمک می‌کند.
8. کاهش نیاز به کودهای شیمیایی
هیومیک اسید با افزایش کارایی کودهای آلی، نیاز به مصرف کودهای شیمیایی را کاهش می‌دهد و هزینه‌های کشت را پایین می‌آورد.
9. کاهش آلودگی خاک و آب
هیومیک اسید با کاهش استفاده از کودهای شیمیایی، به کاهش آلودگی ناشی از این کودها در خاک و منابع آبی کمک می‌کند و محیط زیست را حفظ می‌نماید.
زمان مصرف کود هیومیک اسید
کود هیومیک اسید را می‌توان در تمام دوره رشد گیاه برنج استفاده کرد. اما بهترین زمان مصرف این کود برای برنج شامل مراحل زیر می‌شود:
1. مرحله اول (قبل از کاشت و انتقال نشاء)
در این مرحله، کود هیومیک اسید به‌صورت بذرمال قبل از کاشت در خزانه استفاده می‌شود. پس از انتقال نشاء به زمین، در همان ابتدای کاشت برای کاهش استرس گیاه به کار می‌رود. این کاربرد اولیه به برنج کمک می‌کند تا بهتر و سریع‌تر در محیط جدید مستقر شود.
2. مرحله دوم (زمان ساقه‌دهی)
در این مرحله که گیاه شروع به تولید ساقه می‌کند، استفاده از کود هیومیک اسید باعث تقویت رشد گیاه و بهبود ساختار ریشه‌ها می‌شود. این مرحله حیاتی به گیاه کمک می‌کند تا مواد مغذی را به‌طور موثرتری جذب کرده و رشد سالم‌تری داشته باشد.
3. مرحله سوم (قبل از خوشه‌دهی)
قبل از خوشه‌دهی برنج، استفاده از کود هیومیک اسید باعث افزایش تعداد و کیفیت خوشه‌ها می‌شود. این مرحله به بهبود عملکرد نهایی محصول و افزایش بازدهی برنج کمک می‌کند.
نحوه مصرف اسید هیومیک برای گیاه برنج
کود اسید هیومیک ساختاری کاملاً ارگانیک دارد و استفاده کردن از آن نیز بسیار راحت است. از آن جایی که گیاه برنج اکثر مواد مغذی را از طریق ریشه جذب می‌کند، بهتر است کار کوددهی به روش آبیاری انجام گردد.
برای مصرف کود اسید هیومیک به صورت آبیاری، کافی است مقداری کود مایع یا پودری با آب ترکیب شود و سپس پای گیاه ریخته شود تا به سرعت جذب ریشه شوند و اثرات شگفت‌انگیز خود را به جای بگذارند.
پیش از مصرف کود مغذی اسید هیومیک، از کافی بودن غلظت آن باید اطمینان حاصل نمود زیرا اگر غلظت کود بیشتر از حد معمول باشد، ریشه گیاه می‌سوزد و محصول از بین می‌روند. اسید هیومیک برای برنج می.تواند به روش محلول پاشی نیز مصرف شود.
در روش محلول پاشی کافی است کود جلبک دریایی مایع با آب مخلوط گردد تا کاملاً یک‌دست شود. پس از آن نیز می‌توان با کمک تانکر یا سم پاش‌های مناسب، کود آماده شده را به قسمت‌های مختلف گیاه اسپری کرد تا از طریق برگ و شاخه جذب شود و اثرگذاری کند.
جمع بندی
در این مقاله تلاش شد تا خواص کود هیومیک اسید و مزیت‌های استفاده از این کود را تشریح شود. همانطور که گفته شد، هیومیک اسید امروزه به یکی از پرکاربردترین و بهترین انواع کود تبدیل شده که استفاده گسترده‌ای از آن صورت می‌گیرد. این کود به صورت ویژه بر روی تنفس، فتوسنتز و باردهی گیاهان و درختان تأثیر گذاشته و آن‌ها را بهبود می‌بخشد.